Je vermoedt dat je kind hooggevoelig is en wil hier graag met hem of haar over praten. Is dit verstandig en hoe pak je dit aan op kindermaat?
“Dat heb ik ook!” riep een jongetje verwonderd na het voorlezen van de eerste 3 bladzijden uit ‘Langmuts op school‘. Zijn aandacht en betrokkenheid waren plots heel groot bij het voorlezen. Ik wou hem dit boekje voorlezen met de hoop dat hij de kenmerken van hooggevoeligheid zou herkennen. Ik had hem op voorhand niet verteld waarover het boekje zou gaan. Enkel dat ik dacht dat dit echt een boekje voor hem was. Op het einde van het boek zei hij spontaan dat hij ook een stiltehoekje wou in de klas en hij vroeg of hij het boekje mocht meenemen naar huis. Hij had het boekje overhandigd met de boodschap: “Ik heb hetzelfde als dat kaboutertje.”
Waarom het belangrijk is om over hooggevoeligheid te praten met je kind.
Hoogsensitiviteit benoemen en erover praten met je kind is belangrijker dan je denkt. Sommige mensen zijn bang dat het weeral het zoveelste ‘etiketje’ is. Ze vergeten dan dat er in wezen niets verandert aan het kind. Het geeft enkel woorden aan datgene wat er al is.
Kinderen die hoogsensitief zijn, voelen zich vaak overweldigd in alledaagse situaties waar anderen weinig last van blijken te hebben. Ze voelen zich vaak “anders” maar kunnen niet precies vatten waarom. Ze hebben ook vaak geen woorden voor wat ze precies voelen en ervaren.
Toen het jongetje uit mijn klas zijn weerstand tegen school zo groot geworden was dat hij ‘s morgens al buikpijn had bij het opstaan, vroeg ik hem of hij kon vertellen waarom hij niet graag naar school ging. Zijn letterlijk antwoord was: “Ik kan dat niet vertellen met zo van die woorden.” Toen ik hem vroeg of hij iets in zijn lijfje voelde als hij aan school dacht, antwoordde hij positief. Zo kwam het gesprekje toch op gang.
Weten dat ze niet de enige HSP op aarde zijn.
Door het praten en erkennen, geef je je kind woorden en handvatten om er mee om te gaan. Het leert ook dat hij of zij niet de enige is met deze ervaringen. Dit komt ten goede aan hun zelfbeeld en zelfacceptatie. Als je weet wie je bent en hoe je reageert op bepaalde situaties, kan je hier mee aan de slag en leg je een stevige basis voor het ontwikkelen van een sterke en gezonde identiteit.
Uitleg op kindermaat
Het boekje ‘Langmuts op school‘ was een volgende stap in het bespreekbaar maken van de dingen waarmee het jongetje worstelde. In dit eenvoudige boekje worden enkele van de typische kenmerken van HSP (Hoog Sensitieve Personen) beschreven. Doordat hij deze dingen ook bij zichzelf herkende, begon hij spontaan te vertellen over dingen die hem stoorden op school. Iets wat ik er met mijn vraag “Waarom ga je niet graag naar school?” niet had uitgekregen.
Erkenning geeft nieuw perspectief
De (h)erkenning en het feit dat er woorden waren om te praten over wat hij ervoer, zorgde voor heel wat verlichting. Plots was er erkenning en hoop op verbetering. Er was een nieuw perspectief in een stukje waarin hij vastgelopen was. Zeker omdat er achteraan in het boekje tips stonden voor in de klas. Hoe belangrijk die erkenning voor sommige kinderen wel is, zou enkele dagen later blijken. Op zaterdagmorgen stelde het jongetje de gebruikelijke vraag: “Wat gaan we doen vandaag?” Toen zijn mama hem zei dat ze dacht dat hij het liefst van al de hele dag gewoon thuis wou zijn (om te bekomen van de schoolweek) zei hij: “Nu heb je het eindelijk begrepen, mama.” (Echt waar! Wat zijn ze soms toch heerlijk open en spontaan!)
In realiteit kun je niet elk weekend gewoon thuis blijven. Er moeten boodschappen gedaan worden, feestjes bezocht worden, … Maar het feit dat je er samen bewust van bent, maakt dat je voor meer balans kunt zorgen. Zo kan je niet te veel op één dag plannen, kan je drukke en rustgevende activiteiten afwisselen, en kan je ‘s morgens héél vroeg winkelen wanneer het nog rustig is in de supermarkt of de winkel,…. Er is dan ruimte voor kleine ingreepjes met grote winst in welzijn.
Mogelijke aanknopingspunten en hulpmiddelen
Daar elk kind uniek is, is er geen standaardaanpak. Jij kent je kind het best en weet het best op welke manier je het aanpakt. En soms is het een beetje zoeken en uitproberen. Hieronder volgt alvast een overzicht van enkele mogelijkheden om een gesprek aan te knopen met je kind over HSP.
1. Een gesprekje rond gevoelens / emoties / problemen die ze ervaren. Suggereer niet te veel maar stel open vragen. Vragen die uitnodigen tot vertellen.
2. Een tekening maken rond wat je kindje ervaart. Als het de situatie niet kan tekenen kan je hem of haar een leeg lichaam laten inkleuren met de instructie om de kleurtjes te gebruiken die bij dat stukje van het lichaam passen. Of je kan vragen om de stukjes te kleuren waar het niet prettig voelt. Bij het kleuren kan er gebruik gemaakt worden van kleur om meer expressie te geven aan het gevoel. Er kan ook gekrast, gedrukt, gekribbeld, … worden om het gevoel te vertalen naar de tekening. Deze tekening kan dan aanleiding geven tot een gesprekje.
3. Een boek over HSP. Er zijn een aantal goede kinderboeken op de markt over dit onderwerp. Voor kleinere kinderen lenen verhalen zoals ‘Langmuts op school’ en ‘Rust in de ren‘ zich uitstekend voor dit doel. Voor oudere kinderen kan je naar meer informatieve boeken grijpen zoals ‘De Hoogsensitiviteit Survivalgids’
4. HSP test voor kinderen. Er bestaat een test/ vragenlijst voor Hoogsensitieve Kinderen, samengesteld door Elaine N. Aron. Deze vragenlijst is echter een vragenlijst voor ouders. Je kan hem zelf invullen maar eventueel samen met je kind. Of de vragen van de lijst gebruiken als aanknopingspunt voor een gesprekje met je kind.
Hoogsensitiviteit test voor kinderen
5. Uitleg over HSP op kindermaat
Norma Prikanowski schreef een vrij eenvoudige uitleg over hoogsensitiviteit op kindermaat. Ze vertelt hoe we prikkels ontvangen met onze zintuigen en wat ons lichaam met die prikkels doet. Ze legt ook uit wat er gebeurd als we te veel prikkels krijgen. Verder geeft ze enkele tips om te voorkomen dat we te véél prikkels krijgen.
Wat is hooggevoeligheid?
